ΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

Από τον 12ο αιώνα τα παλιά μουσικά βιβλία, το Στιχηράριο και το Ειρμολόγιο, καθιερώνονται οριστικά, διδάσκονται και αντιγράφονται συνεχώς στους επόμενους αιώνες, ενώ με το χρόνο διαμορφώνεται η παπαδική ανθολογία καθώς εκείνη την εποχή αρχίζει να αναπτύσσεται η παπαδική μελοποιία.

Τα σπουδαιότερα λειτουργικά βιβλία, που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα είναι τα εξής : Παρακλητική, Μηνιαία, Δοξαστάριο, Ειρμολόγιο, Πανδέκτης.

Παρακλητική. Προέκυψε από το παλιό Στιχηράριο, πριν την Άλωση. Περιέχει όλες τις ψαλμωδίες συνθεμένες και στους οκτώ ήχους που αναφέρονται στην Ανάσταση του Χριστού. Περιέχει ειρμολογικά και στιχηραρικά μέλη και χρησιμοποιείται στις ακολουθίες του εσπερινού, του όρθρου και στις λειτουργίες.

Μηνιαία. Πρόκειται για δώδεκα εκκλησιαστικά βιβλία, ένα για κάθε μήνα, που περιέχουν το τυπικό και το υμνολόγιο των ακολουθιών της κάθε ημέρας κατά εορτή. Είναι το λειτουργικό αντίστοιχο της Μουσικής Κυψέλης, η οποία προέκυψε αργότερα, επίσης από το Σιχηράριο. Σ' αυτά περιλαμβάνονται όλα τα στιχερά ιδιόμελα και δοξαστικά του έτους, του Τριωδίου και του Πεντηκοσταρίου.

Δοξαστάριο. Δημιουργήθηκε μετά τον 18ο αιώνα από νεότερα στιχηράρια και περιλαμβάνει τα στιχερά δοξαστικά όλων των αγίων του έτους.

Ειρμολόγιο. Στην παλιά του μορφή διατηρήθηκε ως τον 17ο αιώνα. Σήμερα είναι το μουσικό βιβλίο που περιέχει τα παλιότερα σύντομα μελωδικά πρότυπα : προλόγους προσομοίων, απολυτίκια, καταβασίες κ.α. Τα αργά μέλη που περιέχονται στο ειρμολόγιο αποτελούν ανάπτυξη των σύντομων μελών.

Πανδέκτης. Αποτελεί συλλογή της νέας παπαδικής, η οποία καταρτίστηκε τον 17ο αιώνα. Η ανθολογία της παπαδικής δημιουργήθηκε από ελεύθερες συνθέσεις των τριών περιόδων ακμής, πάνω σε ψαλμικούς κυρίως στίχους και η αρχική διαμόρφωση τοποθετείται γύρω στον 14ο αιώνα. Ο Πανδέκτης περιλαμβάνει κυρίως αργά μέλη του εσπερινού, του όρθρου και της λειτουργίας, μεταξύ των οποίων χερουβικά, κοινωνικά, άλλα αργά μαθήματα, κρατήματα και καλοφωνικούς ειρμούς.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΟΥΛΟΥΜΑΚΟΥ(http://1lyk-volou.mag.sch.gr/sch/vyzant_music.htm)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΗΝ ΣΤΑΜΑΤΙΑ ΠΡΑΠΑ